Θέμα 1 Διδακτική ενότητα 2: Εισαγωγή στο «φύλο» και την «ισότητα»

Το γένος (κοινωνικό φύλο) αναφέρεται στις «ουσιαστικές και νοητικές σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το γένος δεν προσδιορίζεται βιολογικά, ως αποτέλεσμα των βιολογικών/σεξουαλικών χαρακτηριστικών είτε των ανδρών είτε των γυναικών, αλλά είναι κοινωνικό κατασκεύασμα» (FAO, 2004). Το γένος διαμορφώνεται από κοινωνικά κατασκευασμένους ρόλους, από χαρακτηριστικά και συμπεριφορές που αποδίδονται στα διαφορετικά φύλα, τα οποία κατατάσσονται ως θηλυκό, αρσενικό, διεμφυλικό κλπ. Οι άνθρωποι εκφράζουν/ εκδηλώνουν το φύλο τους μέσα από το ντύσιμό τους, την εμφάνισή τους, τη συμπεριφορά και τις χειρονομίες τους (Φύλο, γυναίκες και υγεία, ΠΟΥ).

• Το φύλο δεν είναι ταυτόσημο με το γένος και το γένος δεν αναφέρεται στο φύλο κάποιου.
• Το φύλο περιγράφει τις βιολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών.
• Το γένος είναι ένας κοινωνικά κατασκευασμένος όρος, ο οποίος χρησιμοποιείται παραδοσιακά για να διαχωρίσει τους ανθρώπους με βάση τις αισθητές διαφορές των δύο φύλων (ΠΟΥ, 2015).

Η «ισότητα των φύλων» σημαίνει ότι τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες είναι ελεύθεροι να ακολουθήσουν οποιοδήποτε επάγγελμα επιθυμούν, να επιλέξουν τον τρόπο ζωής και τις ικανότητες που θέλουν να αναπτύξουν χωρίς διακρίσεις. Τα δικαιώματά τους, οι ευκαιρίες και η πρόσβασή τους στην κοινωνία δεν διαφοροποιούνται με βάση το φύλο.

Η ισότητα των φύλων είναι μια από τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), κατοχυρωμένη στις ευρωπαϊκές συνθήκες και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Σύμφωνα με έρευνες, η ισότητα των φύλων μπορεί να οριστεί ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, απαραίτητο για να ζήσει κανείς σε μια ειρηνική και δίκαιη κοινωνία.

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε στο Τέταρτο Παγκόσμιο Συνέδριο του ΟΗΕ για τις γυναίκες για να αναφερθεί στην ισότητα των φύλων ως προϋπόθεση για ανάπτυξη και ειρήνη. Για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητο οι άνθρωποι και οι επόμενες γενιές να δεσμευτούν και να εργαστούν για αυτές τις αξίες, η κατάκτηση των οποίων αποτελεί σημαντική πρόκληση του 21ου αιώνα.

Πρόκειται για την πίστη στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ισότητα των γυναικών (https://www.britannica.com/topic/feminism)

H πρώτη εμφάνιση  κατεγράφη στη Γαλλία το 1837.

Στις αρχές του 1900 είδαμε γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο να αποκτούν δικαίωμα ψήφου. Αυτό αργότερα επρόκειτο να αποκτήσει μεγαλύτερη βαρύτητα με την εκδήλωση του «Διαθεματικού Φεμινισμού».

Ο Διαθεματικός Φεμινισμός αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες αντιμετωπίζουν διάφορες μορφές διάκρισης που στηρίζονται σε παράγοντες όπως το φύλο, η κοινωνική τάξη, η εθνικότητα, η θρησκεία και ο σεξουαλικός προσανατολισμός.

(UN Women: Γυναίκες του κόσμου, ενωθείτε!)

Το κύμα του φεμινισμού επεκτάθηκε αργότερα και στην υπόλοιπη Ευρώπη.